نسبت به یکدیگر بی تفاوت نباشیم

اسلام دینی کامل است که هم به بعد فردی و هم اجتماعی انسان توجه کرده است. اسلام انسان را یک فرد تنها که نسبت به دیگر هم نوعان خود هیچ مسئولیتی ندارد تربیت نمی کند بلکه اساسا در بینش اسلامی یک مسلمان واقعی کسی است که به هم نوعان خود و مشکلات آنها توجه می کند.

پیامبر اکرم (ص)می فرماید:"من اصبح ولم يهتم بامورالمسلمين فليس بمسلم." کسی که روزگار بگذراند و به امور مسلمانان اهمیت ندهد مسلمان نیست.[1] هم چنین در پاسخ اين سوال كه محبوبترين افراد نزد خداوند چه كسانى هستند؟ فرموند:"خيرالناس انفعهم للناس بهترین مردم سودمندترین آنها به مردم است."[2]

از این دست روایات در گفتار ائمه بسیار زیاد است که نشان می دهد  دینداری تنها به انجام اعمال عبادی مثل نماز و روزه نیست بلکه ویژگی های اخلاقی و چگونگی تعامل یک انسان با دیگر هم نوعان او نشانگر ایمان اوست.[3]

با توجه به اهمیت ازدواج در اسلام  یکی از مواردی که قرآن کریم و روایات به آن توجه داشته اند بی اهمیت نبودن انسان ها نسبت به ازدواج هم نوعان خود و کمک به فراهم آوردن شرایط مناسب برای ازدواج است. قرآن کریم می فرماید: 

"وَ اَنْکِحُوا آلْاَيامي مِنْکُمْ وَ الصّالِحينَ مِنْ عِبادِکُمْ وَ اِمائِکُمْ اِنْ يَکُونُوا فُقَراءَ يُغْنِهِمُ اللهُ مِنْ فَضْلِهِ وَاللهُ واسِعٌ عَليمٌ" (نور ،آيه 32)

 در این آیه شریفه به صراحت تاکید شده است که در به ازدواج در آوردن جوانان صالح از میان خودتان تلاش کنید و به فقیر و غنی بودن آنها توجه نکنید چرا که خداوند خود از فضلش آنها را بی نیاز می کند.

حضرت رسول اکرم (ص) می فرماید: هرکس در فراهم آوردن زمینه ازدواج پسران و دختران اهل ایمان زحمت بکشد تا خداوند مهربان آنها را به  یکدیگر برساند، مزدش هزار حوریه بهشتی است كه هر زنى در قصرى از درّ و ياقوت است و برای هر قدمی که برداشته یا هر کلمه ای که در این زمینه گفته ثواب یک سال كه شب به عبادت گذرانده و روز را روزه گرفته باشد براى او مى‏باشد.[4]

حضرت علی (ع) نیز بزرگ ترین میانجی گری را وساطت در امر ازدواج دانسته اند.[5]

از امام صادق (ع) نیز روایت شده است که خداوند چهار نفر را در قیامت نظر لطف دارد:

- کاسبی که جنس پس آورده را قبول کند

 - آنکه غمی را از دلی بزداید

- کسی که بنده ای را آزاد کند

- کسی که بی زنی را زن دهد[6]

بنابراین باید توجه داشت که در این امر نه پدر و مادر و نه اطرافیان نباید سخت گیری بی مورد بکنند  و هر کس می تواند قدمی در این راه بردارد نباید دریغ کند. در این بین فرد واسطه گر با توجه به شناختی که از طرفین دارد خود می تواند یک مشاور امین  برای آنها باشد و در شناخت بهتر قبل از ازدواج  و در نتیجه تصمیم گیری صحیح تر کمک کند.

واسطه گری در ازدواج جوانان لزوما محدود به معرفی دو فرد به یکدیگر نمی شود بلکه از بین بردن موانع ازدواج نیز بسیار مورد توجه است. مشکلات اقتصادی شاید یکی از مهم ترین موانع ازدواج در جامعه ما باشد. تهیه محل سکونت برای جوانان، کمک به تهیه جهیزیه و هزینه های اولیه ازدواج می تواند بسیار کمک کننده باشد. این امر صرفا مختص به مرفهین جامعه نیست بلکه اگر هرکس خود را مسئول بداند و به اندازه توانایی خود هرچند اندک کمک کند از قطره قطره های آب، دریا حاصل می شود.

امام موسی کاظم (ع) جهت اخذ کمک برای تامین جهاز یک عروس در نامه ای به عمه بزرگوارشان اینگونه نوشتند:

خداوند را در قیامت سایه ای است که از آن جز پیامبر یا وصی پیامبر یا کسی که برده مومنی را آزاد کند یا قرض مومنی را ادا نماید یا مومن بی زنی را زن دهد بهره مند نگردد.[7]

باید توجه داشت که واسطه گری برای ازدواج می تواند حتی توسط خود والدین صورت گیرد اگر فردی جوانی مجرد را می بیند و دختری هم کفو او دارد باید خود واسطه این ازدواج شود و دختر خود را به جوان معرفی کند. از امام صادق (ع) روایت است که  جوانی از انصار نزد رسول خدا(ص) رفت و از نیازمندی خود به ایشان شکایت کرد. حضرت به وی فرمود: ازدواج کن. پس (در فرصت دیگر) جوان گفت: من (ازدواج نکردم) و شرم دارم نزد رسول خدا(ص) بروم. مردی از انصار (که شرایط این جوان را دید) به وی پیشنهاد ازدواج داد و گفت: دختری زیبا رو دارم، آنگاه وی را به ازدواج آن پسر در آورد و پس از ازدواج خدا روزی جوان را زیاد کرد.[8]

علاوه بر واسطه گری در ازدواج باید مواظب باشیم خواسته یا ناخواسته باعث برهم زدن ازدواج جوانان با یکدیگر نشویم.

رسول گرامی اسلام فرموند: هر كس قرار ازدواجى را بهم بزند، و زن و مردى را از هم جدا كند، در دنيا و آخرت دچار غضب و لعنت خدا شود، و بر حضرت حق است كه هزار سنگ آتشين بر سر او ببارد، و هر كس در جدائى بين مرد و زنى بكوشد ولى به ثمر نرسد، دنيا و آخرت دچار خشم و لعنت حق شود، و ديدار رحمت حق بر او حرام گردد.[9]