{jcomments off}قال رسول الله (ص): "إنّی تارِکُ فیکُمُ الثِّقلَین: کتابَ الله و عترتی ما إن تمسّکتم بهما لن تضلّوا بعدی أبداً و لن یَفتَرِقا حتّی یَرِدا علیّ الحوض." رسول خدا(ص) فرمودند:"همانا من دو چیز گرانبها را در میان شما بر جای می گذارم: قرآن و اهل بیتم. اگر بعد از من به آن دو متمسک شوید، هرگز گمراه نخواهید شد. و آن دو هرگز از هم جدا نمی شوند تا در حوض کوثر بر من وارد شوند."[1]
قرآن و عترت عصاره نبوّت و تداوم بخش رسالت هستند كه هدايت بشر را تا قيامت تضمين مي كنند و عدم حضور اين دو وزنه متحد در جامعه انساني مايه گسستن رشته نبوّت و مستلزم دائمي نبودن رسالت است. عترت طاهرين (عليهم السلام) بر اساس حديث متواتر ثقلين همتاي قرآن بوده، تمسك به يكي از آن دو بدون ديگري مساوي با ترك هر دو ثقل است و براي دستيابي به دين كامل اعتصام به هر كدام بايد همراه با تمسك به ديگري باشد.
نکته ای که با کمی تأمل در حدیث شریف باید بدان توجه کرد این است که پیامبر (ص) نفرمود کتاب خدا و کلام عترت بلکه فرمود کتاب خدا و عترت و این ناظر بر آن است که همه وجود معصوم در کنار قرآن حجت است و نه فقط کلام آنان!!
اعلام جدايي ناپذيري ثقلين، خبري غيبي است كه لازمه صدق و صحت آن، بقاي امام معصوم تا قيامت، عصمت امام، علم امام به معارف و حقايق قرآني و همچنين اشتمال قرآن بر احكام و معارف ضروري و سودمند براي بشر و نيز مصونيت قرآن از گزند تحريف است.
اما عدم افتراق ثقلين به چه معناست؟
جدايي ناپذيري ثقلين بدين معنا نيست كه امام (عليه السلام) همواره مصحفي را به همراه خود دارد؛ بلكه به معناي عدم انفكاك امامت و وحي قرآني از يكديگر است؛ امامان (عليهم السلام) مبيّن و مفسّر قرآن كريم و شارح جزئيات و تفاصيل و نحوه اجراي كليات آن هستند و قرآن نيز انسانها را به معصومين (عليهم السلام) ارجاع و به سنّت آنان بها مي دهد. اگر پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) در حديث ثقلين، سخن از جدايي ناپذيري ثقلين به ميان نمي آورد، جاي اين توهم بود كه تمسك به هر يك، به تنهايي، براي هدايت بشر كافي است؛ اما بخش پاياني حديث شريف ثقلين بر خلاف اين پندار باطل قرآن و عترت را به عنوان دو حجّت مستقلي كه در مدار تبيين دين كامل، يعني دين قابل اعتقاد و عمل به هم بستگي دارند و هيچكدام از ديگري مستغني نيستند مطرح مي كند.
از این حدیث شریف استنباط مي شود كه قرآن و عترت با هم هماهنگ بوده، از يكديگر جدا نمي شوند و اين انسجام و عدم انفكاك، به حقيقتِ نوراني آن دو برمي گردد و چنين واقعيّتي محدود به زمان يا اقليم مخصوص نيست.
پیامبر اکرم(ص) می فرماید: "أنا أوّل وافد علي العزيز الجبّار يوم القيامة وكتابه وأهل بيتى» اولين مهماني كه بر خداي عزیز و جبار در روز قیامت وارد ميشود، من، کتاب الهی و اهلبيت من می باشند.[2]