اسلام با گستره ی پهناور و جهانیِ پیام خود، در سراسر کره خاکی دل‌هایی را به یکدیگر پیوند داده که تا بر باور توحیدی، پیامبر، قبله و قرآن واحد استوارند، گسست و شکستی برایشان تصورکردنی نیست.
شایسته است که هر یک از ما در دل‌هایمان ، برای خواهران و برادران خود در جای‌جای دنیا پنجره‌ای باز کنیم، به آنها بیندیشیم، سعادت و آرامش آنها را در اولویت خواسته‌های قلبی‌مان قرار دهیم. می‌خواهیم با شناختن اعضای این خانوادۀ بزرگ، برای تحکیم تمام دل‌هایی که به آن تعلق دارد کوششی هر چند اندک داشته باشیم.
آنچه در ادامه می‌بینید و می‌خوانید گام نخست این حرکت برای این آشنایی و معرفی گسترۀ جهان اسلام و بیان اهمیت تک تک اعضای آن است....
چه قدر به اهمیت خود در جهان امروز واقفیم؟[1]
امروز تعداد مسلمانان جهان بیش از یک میلیارد نفر است که با توجه به پیش‌بینی‌های رشد جمعیت تا بیست‌و‌پنج سال آینده به دو میلیارد نفر خواهد رسید. در برابر این پدیدۀ مهم لازم است که مسئله اسلام یک بار برای همیشه از نظر ژئوپلیتیکی از پوسته کلی خارج شده و روشن شود که در دنیا نه یک اسلام بلکه چند و حتی چندین اسلام وجود دارد. از میان یک میلیارد معتقدان به آیینی که بر محمد(ص) نازل شد، حدود ۱۰ تا ۱۲ درصد را پیروان مذهب شیعه تشکیل داده‌اند. در واقع می‌توان گفت که حدود صدوچهل میلیون نفر از جمعیت دنیا شیعه هستند.
درگیری‌های اخیر در دنیا، مانند انقلاب اسلامی در ایران و جنگ داخلی در لبنان شیعی‌گری را به صورت یک عامل مهم در خط‌مقدم صحنۀ بین‌المللی قرار داده‌است.در حال حاضر بررسی شیعی‌گری یا دقیق‌تر فرقه‌های مختلف آن، چون در اینجا هم برای درک بهتر اثر و نقش شیعی‌گری در صحنه بین‌المللی باید آن را به شاخه‌های مختلف تقسیم کرد، تنها مورد توجه خاورشناسان نیست، بلکه در تجزیه و تحلیل مسائل مهم ژئوپلیتیکی دنیای حاضر بخش عمده‌ای را به خود اختصاص می‌دهد.
همه روزه ناظران سیاسی خاورمیانه و نزدیک، که از لبنان تا پاکستان و از تاجیکستان تا امارات متحدۀ عربی را در برمی‌گیرد، شاهد درگیری‌هایی هستند که شیعیان از بازیگران اصلی آن‌اند. بحران افغانستان، ناآرامی‌های جنوب پاکستان، سرنوشت سوریه، ثبات عربستان سعودی، کشمکش بر سر یک حکومت غیرمذهبی در ترکیه، در همۀ اینها کلمه «شیعه» را در ستون‌های روز‌نامه‌ها می‌بینیم. اهمیت دیپلماسی ایران در منطقه که ریشه در حمایت و گسترش شیعی‌گری دارد به‌تنهایی کافی است تا هرگونه تردیدی را در لزوم برخورد با شیعی‌گری به عنوان یک مکتب و به عنوان مسئله‌ای ژئوپلیتیکی از میان بردارد. هم‌چنین باید ذکر کنیم که حدود هفتاد درصد منطقه خلیج فارس که سه‌چهارم ذخایر نفتی دنیا را در خود دارد، شیعه هستند. بنابر این در حقیقت شیعی‌گری در کانون بیشتر درگیری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی قرار دارد.
باید توجه داشت نه همه ایرانیان شیعه‌اند و نه همه شیعیان ایرانی. در دنیای عرب که در قرن‌های متمادی، از زمان خلفای نخستین تا دوران امپراتوری عثمانی، تسنن حاکم بوده است، شیعیان همواره در زمرۀ ستمدیدگان و محرومان جامعه قرار داشته‌اند. بیداری این طبقه محرم شیعه برای رژیم‌های عربِ حاکم عواقب سنگینی دارد. در اینجا هم رابطۀ میان عربی بودن و ژئوپلیتیک را نباید دست‌کم گرفت و نباید از یاد برد که بیشتر این شیعیان در مناطق نفت‌خیز زندگی می‌کنند. بدون اینکه بخواهیم ارتباط نسنجیده‌ای میان ژئوپلیتیک مذاهب و ژئوپلیتیک منابع قائل شویم، نباید این واقعیت مهم را از نظر دور بداریم که شیعی‌گری عرب در منطقۀ بسیار حساسی از نظر جغرافیای سیاسی حضور کامل دارد. باید گفت گه از این پس در منطقۀ خاورمیانه و نزدیک، چه در سیاست داخلی و چه در روابط خارجی هیچ امری بدون در نظر گرفتن واقعیات مربوط به شیعیان به وقوع نخواهد پیوست.
[1] این متن از صفحات ۲۰ تا ۲۱ و ۲۴ تا ۲۵ کتاب ژئوپلیتیک شیعه با اندکی تغییر نقل شده است (توال، فرانسوا. ژئوپلیتیک شیعه. ترجمۀ کتایون باصر. تهران: ویستار. ۱۳۸۲ .) باید توجه کنیم این کتاب را یک فرانسوی در سال ۱۹۹۵ نوشته است، و اگر امروز بعد از ۱۵ سال از انتشار کتاب بخواهیم نقش و اهمیت شیعیان در تحولات جهان را بررسی کنیم نکات جدیدی باید به آن بیفزاییم.